การเจริญวิปัสสนาโดยยึดเอาหลักปรมัตถเป็นอารมณ์ คือ นำขันธ์ 5 อายตนะ 6 ธาตุ 6 หรือรูปนาม มาพิจารณา
บทสวดมนต์ ของเจ้าพระคุณสมเด็จพระวันรัต วัดโสมนัสวิหาร มีว่า
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ, ขันธ์ 5 มันเกิดขึ้น ขันธ์ 5 มันทำลายไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, ขันธ์ 5 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ใจ, อายตนะ 6 มันเกิดขึ้น อายตนะ 6 มันดับไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, อายตนะ 6 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, ดิน น้ำ ไฟ ล อากาศ วิญญาณ, ธาตุ 6 มันเกิดขึ้น ธาตุ 6 มันแตกไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, ธาตุ 6 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, นามรูปมันเกิดขึ้น นามรูปมันแตกไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, นามรูปต่างหาก, ช่างมันเถิด"
บทสวดมนต์ ของเจ้าพระคุณสมเด็จพระวันรัต วัดโสมนัสวิหาร มีว่า
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ, ขันธ์ 5 มันเกิดขึ้น ขันธ์ 5 มันทำลายไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, ขันธ์ 5 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ใจ, อายตนะ 6 มันเกิดขึ้น อายตนะ 6 มันดับไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, อายตนะ 6 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, ดิน น้ำ ไฟ ล อากาศ วิญญาณ, ธาตุ 6 มันเกิดขึ้น ธาตุ 6 มันแตกไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, ธาตุ 6 ต่างหาก, ช่างมันเถิด"
"เปล่า ไม่มีใครเกิดไม่มีใครตาย, นามรูปมันเกิดขึ้น นามรูปมันแตกไปต่างหาก, มันไม่เที่ยง, มันเป็นทุกข์, ไม่ใช่ของเรา, ไม่ใช่เรา, ไม่ใช่ตัวใช่ตน, นามรูปต่างหาก, ช่างมันเถิด"
........................................
เพราะฉะนั้น ผู้ปฏิบัติธรรมะจึงต้องทำสติให้มีความรู้ดั่งนี้ และไม่เอาตัวเราออกรับ แต่ว่า รู้ ได้ยิน เห็น แต่ไม่เอาตัวเราออกรับ เมื่อไม่เอาตัวเราออกรับ การกระทบก็ไม่มี การกระทบที่เรียกว่าปฏิฆะนั้นก็ไม่มี ก็ไม่ทำให้จิตใจเกิดความขึ้นลง จิตใจคงสงบเป็นปรกติ ในเมื่อไม่มีปฏิฆะคือการกระทบ ความยินดีความยินร้ายต่างๆ ตลอดจนถึงกรรมต่างๆ ที่สืบเนื่องไป ก็เกิดขึ้นเพราะมีตัวเรานี่แหละออกรับ ปฏิฆะคือการกระทบก็เกิดขึ้น เพราะฉะนั้นภพกับปฏิฆะนี้จึงเนื่องกันดั่งนี้
สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
วัดบวรนิเวศวิหาร
สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
วัดบวรนิเวศวิหาร
........................................
อานาปานสติ 4 ขั้นสุดท้ายในอานาปานสติ 16 เป็นธัมมานุปัสสนา หรือ วิปัสสนาล้วน :
ขั้นที่ 13 อนิจจานุปัสสี ตามเห็นความไม่เที่ยงอยู่เป็นประจำ คือชีวิตร่างกายนี้ไม่เที่ยง
ขั้นที่ 14 วิราคานุปัสสี ตามเห็นความจางคลาย คือคลายยึดมั่นในสิ่งทั้งปวง
ขั้นที่ 15 นิโรธานุปัสสี ตามเห็นความดับ คือเห็นการเกิดดับของนามรูป
ขั้นที่ 16 ปฏินิสสัคคานุปัสสี ตามเห็นความสละคืน คือปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่น
หนังสือวิปัสสนาภาวนา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น