- ดิน - มีลักษณะแข้นแข็ง คือ ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ พังผืด ไต ปอด ไส้ใหญ่ ไส้น้อย อาหารใหม่ อาหารเก่า
- น้ำ - มีลักษณะเอิบอาบ คือ ดี เสลด หนอง เลือด เหงื่อ มันข้น น้ำตา เปลวมัน น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ มูตร
- ไฟ - มีลักษณะร้อน คือ ไฟที่ยังกายให้อบอุ่น ไฟที่ยังกายให้ทรุดโทรม ไฟที่ยังกายให้กระวนกระวาย ไฟที่เผาอาหารให้ย่อย
- ลม - มีลักษณะพัดไปมา คือ ลมพัดขึ้นเบื้องบน ลมพัดลงเบื้องต่ำ ลมในท้อง ลมในไส้ ลมพัดไปตามตัว ลมหายใจ
เช่นว่า แม้จะเป็นเลือด หรือ เหงื่อ แต่ในเมื่อเราสามารถสัมผัสหรือจับต้องได้ ก็แสดงว่า ต้องเป็นธาตุดิน ได้พบคำอธิบายตามด้านล่างนี้ ก็กระจ่างขึ้นมา
ที่อธิบายธาตุในลักษณะตามด้านบนนั้นด้วยความเด่นเเห่งธาตุ เพื่อประโยชน์ในการเจริญกรรมฐาน แต่ในพระอภิธรรมนั้น ...
ปฐวีธาตุเป็นสภาวะพื้นฐานที่มีอยู่ในรูปธรรมทุกอย่าง ซึ่งรู้สึกถูกต้องได้ด้วยกายสัมผัส
ผม ขน เล็บ เหล่านั้นก็มีธาตุน้ำรวมอยู่ด้วย แม้อาโปธาตุจะเป็นสภาวะที่สัมผัสด้วยกายไม่ได้ แต่ก็มีในรูปธรรมทั่วไป คือ การเกาะกุมของสสาร (ธาตุดิน) ถึงทำให้ธาตุดินสามารถรวมกันอยู่ได้ เป็น รูปร่าง รูปทรงต่างๆ หากไม่มีธาตุน้ำการทรงอยู่เป็นรูปร่างของสิ่งใดๆ ก็มีไม่ได้
หากมีการเกาะกุมกันอย่างหนาแน่น ก็เป็นของแข็ง หละหลวมลงก็เป็นของเหลว หละหลวมลงอีกก็เป็นไอ
ผม ขน เล็บ เหล่านั้นก็มีธาตุไฟรวมอยู่ด้วย คือ ลักษณะความร้อนหรือเย็น (มีอุณหภูมิ) แล้วแต่เหตุปัจจัย เช่น หยิบผมออกจากจานข้าวร้อนๆ ผมนั้นก็มีความร้อนอยู่ หรือหยิบผมออกจากแก้วน้ำแข็ง ผมนั้นก็มีความเย็นอยู่ (ตรงนี้นึกถึง จริงๆแล้ว ความเย็นไม่มี มีแค่ความร้อนที่มากหรือน้อย) อันที่จริงไม่มีใครจะสามารถเเยกอุณหภูมิออกจากรูปใดได้เลย ทุกสิ่งต้องมีอุณหภูมิ เตโชธาตุจึงเป็นหนึ่งในสี่เเห่งธาตุที่เป็นพื้นฐานในทุกรูป
วาโยธาตุ คือ สภาพสั่นไหว หรือค้ำจุน
ผม ขน เล็บ เหล่านั้นก็มีธาตุลมรวมอยู่ด้วย คือ ความตึง ความไหว ความยืด ความเหี่ยว ความย่น ลักษณะความยืดหยุ่นนี้มีอยู่รวมในทุกรูปแยกออกมาไม่ได้ ไม่มีใครสามารถเเยกความเหนียว ความดัน ความหนาเเน่น ความตึงออกจากรูปได้ ทุกรูปมีธาตุลมเป็นลักษณะพื้นฐาน
นอกจากนี้ ก็จะมี (เรียกว่า ธาตุ 6)
อากาศธาตุ สภาวะที่ว่าง, ความเป็นที่ว่างเปล่า,
ช่องว่างในร่างกาย ที่ใช้เป็นอารมณ์กรรมฐาน เช่น ช่องหู ช่องจมูก ช่องปาก ช่องอวัยวะต่างๆ
ช่องว่างในร่างกาย ที่ใช้เป็นอารมณ์กรรมฐาน เช่น ช่องหู ช่องจมูก ช่องปาก ช่องอวัยวะต่างๆ
วิญญาณธาตุ ธาตุรู้, ความรู้แจ้ง
https://www.dhammahome.com/webboard/topic/15663
.....
(( ชอบคำอธิบายแบบนี้ ถ้าเจอคำอธิบายที่ไม่ตรงจริงๆ จะไม่เข้าใจเลย หรือถ้าเอาธรรมะไปอุปมาอุปไมย นอกจากจะไม่ช่วยให้เข้าใจแล้ว ยังทำให้งงหนัก ))
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น